De Franse kerk

Église Française

Omstreeks 1685 ontvluchtten 200.000 protestanten, die zichzelf hugenoten noemden, Frankrijk. Bloedige vervolgingen dreven 35.000 van hen naar de Noordelijke Nederlanden. Daar vonden ze geloofsgenoten. In Voorburg vestigden zich relatief veel hugenoten die aan hun Franse identiteit bleven vasthouden. Dat paste in de trend van verfransing in de Republiek der Nederlanden. Dit creëerde de voedingsbodem waarop in 1726 de Franse kerk werd gebouwd. Ook Voorburgers die niet tot de hugenoten behoorden voelden zich tot de kerkgemeenschap aangetrokken. Zij maakten er een gewoonte van om 'op z'n Frans' ter kerke te gaan. Zo werd de kerk een gebedshuis voor hugenoten én hun dorpsgenoten.

Tot 1750 kende de kerk een grote bloei met een deftige uitstraling. De groei nam daarna in snel tempo af. In 1926, na precies 200 jaar, was het aantal leden zo afgenomen dat aan de Franstalige diensten een einde kwam. Het kerkje werd toen verhuurd aan de Vereniging van Vrijzinnig Godsdienstigen te Voorburg. In 1941 voegden de paar overgebleven leden van de oorspronkelijke Franse kerk zich bij de Waalse kerk in Den Haag. Uiteindelijk werd op 31 december 1948 het kerkje verkocht aan de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt, met 53.000 gulden de hoogste bieder. Voor dit kerkgenootschap met circa 200 leden is Église Française nog slechts de naam van het gebouw.

Het orgel stond oorspronkelijk op de galerij. Het eerste orgel was afkomstig uit de Remonstrantse kerk in Den Haag. Bouwer was Isaäc Reichner en het was gebouwd in 1806. Omstreeks 1927 werd er een nieuw orgel geplaatst dat echter twee jaar later al ingrijpend moest worden herzien. Het oude fraaie orgelfront van Reichner heeft evenwel dienst gedaan tot 1958. In 1959 werd opnieuw een nieuw orgel geplaatst, dit keer door de firma Verweijs uit Amsterdam. Het werd in 1975 door de fa. Vermeulen uit Alkmaar gerestaureerd. Dat instrument heeft altijd in een nis naast de preekstoel gezeten. In 1997 was het instrument dringend aan revisie toe. Die werd toen uitgevoerd door de fa. Slooff uit Ouderkerk a.d. IJssel. In september 2012 werd het volkomen versleten orgel van Verweijs vervangen. Door de fa. Skrable uit Slovenië werd toen het Flentroporgel van de Gereformeerde gemeente in Elspeet (dat oorspronkelijke uit een kerk in Leiden kwam) in de Franse kerk van Voorburg geplaatst. Bij die gelegenheid werden verschillende aanpassingen in de registersamenstelling gedaan. Ook werd de intonatie grondig gewijzigd. Het instrument kreeg bovendien zijn plaats terug op de galerij van de kerk.

 

Verzameling documenten